Początki oświaty w Tenczynku sięgają XVI wieku  i związane są z działalnością Kościoła. Istniała wtedy tutaj szkoła parafialna, w której nauczano: czytania, pisania, początków arytmetyki, śpiewu kościelnego, służby liturgicznej a przede wszystkim katechizmu. Informacje o tej szkole są jednak bardzo skąpe i fragmentaryczne.

Wizytacja biskupia z 1598 r. stwierdza, że szkoła mieściła się w domu i na gruncie kościelnym. Opiekunem szkoły był proboszcz ks. Marcin Służewski, zaś nauczycielem - Marcin Stawinóżka z Nowej Góry. Jako wynagrodzenie za pracę, nauczyciel ten użytkował dom z ogrodem, otrzymywał meszne od proboszcza i po groszu od parafian.

    Na  początku XIX wieku  Komisja Organizacyjna Rzeczpospolitej Krakowskiej nakazuje utworzyć nową szkołę w Tenczynku. W 1818 roku  została otwarta szkoła świecka, która mieściła się w budynku znajdującym się na dziedzińcu dworskim, czyli w obrębie dzisiejszych Zakładów Przemysłu Owocowo – Warzywnego . Nauczycielem w tej szkole był miejscowy organista. Gdy budynek uległ zniszczeniu wybudowano nowy,  za ogrodem plebańskim .

   W latach 1818 -1879 szkoła była jednoklasowa z okresem dwuletniego nauczania. Nauka odbywała się głównie w okresie zimowym, ponieważ w innych porach roku dzieci pomagały rodzicom w pracach gospodarczych. Należy przypomnieć, że nie było wtedy przymusu uczęszczania do szkoły. W szkole uczono czytania, pisania, rachunków, nauki obyczajowości (szacunku do pracy, posłuszeństwa w  stosunku do dziedzica) oraz domowych robót kobiecych.

  Dzieci w Tenczynku przybywało - a szkoła była bardzo mała. Niestety, fundusze pozwalające na rozbudowę lub budowę nowej szkoły były wciąż zbyt małe, aby rozpocząć prace budowlane. Rada Szkolna Miejscowa w Tenczynku w swojej - zachowanej do dnia dzisiejszego - księdze protokołów, pod datą 7 XII 1886 r. wykazuje dalszy brak odpowiedniego na ten cel funduszu. Z powodu powyżej kłopotów lokalowych wspomniana Rada postanawia wynająć - dla celów szkolnych - izbę w budynku należącym do Kazimierza Prostaka. Niestety, zdobycie funduszy potrzebnych na powiększenie szkoły było bardzo trudne. Tako stan rzeczy nie zadawalał członków Rady, a także nie spełniał wymogów nadzoru szkolnego z Krakowa, Lwowa i Wiednia.

  Nowy rozdział w historii tenczyńskiej szkoły rozpoczął się wraz z przybyciem do Tenczynka  Sióstr Miłosierdzia św. Wincentego a  Paulo. Z funduszu siostry Tekli Wężyk (córki kasztelana krakowskiego - Franciszka Wężyka) i hrabiny Katarzyny Potockiej - w 1885 r. zakupiono od gminy tenczyńskiej grunt pod budowę Domu Sióstr.

6 sierpnia 1885 roku  ksiądz biskup Albin Dunajewski dokonał poświęcenia kamienia węgielnego pod budowę nowego Domu Zakonnego, fundowanego przez siostrę Teklę Wężyk. W uroczystości wzięła udział hrabina Katarzyna Potocka, wielu gości z Krakowa oraz Tęczyńscy parafianie. Jako ciekawostkę można podać, że razem z kamieniem węgielnym wmurowano szklany słój, zawierający wykonany na pergaminie opis uroczystości i pod pisany przez m.in. ks. Bpa A. Dunajewskiego, egzemplarz "Czasu", medale, różaniec i monety z tamtego okresu. 5 czerwca 1887 roku ksiądz biskup A. Dunajewski dokonał poświęcenia Domu i znajdującej się w nim kaplicy.

 

 W 1887r. Rada Szkolna Krajowa we Lwowie powierza Zgromadzeniu Sióstr Miłosierdzia prowadzenie szkoły w budynku do nich należącym. Za nauczanie Siostry były wynagradzane z funduszu szkolnego i otrzymały w użytkowanie grunt szkolny. Gmina Tenczynek i hrabia Adam Potocki - właściciel obszaru dworskiego - dostarczali opał i opłacali obsługę szkoły.

1 września 1887 roku rozpoczęła pracę 2-klasowa szkoła ludowa. Przyjęto 259 dzieci, dla których otwarto 4 klasy. W szkole uczyły 4 siostry pod kierownictwem siostry Pauli Propkiewicz.

1 października 1887 r. następuje rozdzielenie 2- klasowej szkoły etatowej na dwie jednoetatowe szkoły: męską i żeńską.

W 1896 r. stanął nowy budynek z dwoma salami i korytarzem(dzisiejsza parterowa część „starej” szkoły). Jak z po wyższego fragmentu można wywnioskować, najstarsza część obecnego budynku naszej tenczyńskiej szkoły ma dokładnie 114 lat!

 W 1912 roku  budynek szkoły dla chłopców zostaje rozbudowany. Przy istniejącej parterowej szkole dobudowano skrzydło piętrowe.

 O czasach I wojny światowej wiemy niewiele. Z  1918 roku  pochodzi informacja, że w budynku szkoły kwaterowało wojsko polskie.

W 1920 roku zorganizowano szkołę 5-klasową , a od 1926 roku w Tenczynku istnieje szkoła 7-klasowa. W tym miejscu przypomnieć należy, że następna reorganizacja szkoły z 7- na 8-klasową nastąpiła dopiero w 1967 roku

 Lata dwudziestolecia międzywojennego, to okres spokojnej, systematycznej pracy sióstr - nauczycielek i uczniów. Jako ciekawostkę z tamtego okresu można podać, że Rada Szkolna Miejscowa w Tenczynku, zawiadująca pracą szkół w Tenczynku, Rudnie, Woli Filipowskiej i przejściowo w Zalasiu, zajmowała się również rozwojem sadownictwa, polecając kilkakrotnie sadzenie drzewek. owocowych na terenach objętych swoim zarządem. Drzewka sadzono na gruntach plebańskich, szkolnych, prywatnych i wzdłuż dróg.

Lata wojny i okupacji, to smutny okres w historii Polski i naszej szkoły. W 1939 roku szkołę zajmują wojska niemieckie. Siostry dla celów szkolnych odstępują jedną z sal swojego Domu i nauka z wielką trudnością mogła się odbywać co drugi dzień przez 2 godziny.

W 1945 roku Dom Sióstr, kościół, szkoła, tenczyńskie domy zostały uszkodzone wskutek detonacji amunicji zgromadzonej w czasie wojny przez Niemców w okolicznych lasach. Po przejściu frontu Rosjanie urządzili w szkole szpital wojskowy.

 

Mimo trudności, 1 września 1945 roku  zostaje otwarty nowy, powojenny rok szkolny. Dzieci garną się do nauki, przerwa spowodowana wojną i okupacją musi zostać szybko nadrobiona. Często zdarzało się, że w jednej ławce obok 7-latka siedział o 3-4 lata starszy jego kolega, czy koleżanka.

 

  W 1950 r. władze komunistyczne usuwają ze szkoły wszystkie siostry i zastępują je świeckimi nauczycielkami. Władze gminne wzięły w dzierżawę budynek szkoły i część budynku sióstr, płacąc za to niewielki czynsz. Ponadto decyzją Sądu Powiatowego w Chrzanowie z 13 XI 1965 roku  działki i budynki szkoły przechodzą na rzecz Skarbu Państwa. W tym miejscu należy przypomnieć, że mimo takiego stanu rzeczy na początku lat 90., gdy można było odzyskać mienie odebrane w latach powojennych kościołom i zakonom - Siostry w Tenczynku zrezygnowały z budynku szkolnego i przekazały go na rzecz oświaty. W  tymże czasie oddano do użytku nowo wybudowaną część szkoły z 4. pięknymi, widnymi salami. Rozbudowa ta poprawiła - choć nie do końca - ciężką sytuację lokalową naszej szkoły. Nauka odbywała się nadal na zmiany.

Dziś mamy wiele sal. Mamy nie tylko meble, tablice, ksero, bibliotekę, salę komputerową i piękną nowoczesną salę gimnastyczną , mamy przede wszystkim zwyczaje, jak przetarte wygodne ścieżki. Nasza szkoła przeszła długą drogę. Dlatego dzisiaj pragniemy serdecznie podziękować wszystkim, którzy do takiego obrazu szkoły przyczynili się poprzez swoją wieloletnią, mozolną, ofiarną pracę.

Warto wiedzieć….

W  1967 roku nadano naszej szkole imię króla Władysława Jagiełły.  Imię to wybrano nie bez powodu. Wszak Tęczyńscy przyczynili się do zawarcia unii polsko-litewskiej, a według legendy wesele Jadwigi i Jagiełły odbyło się w  zamku Tęczyńskich. Ponadto wykonawcą testamentu królowej Jadwigi - czyli odnową Akademii Krakowskiej - zajął się nie kto inny a sam Jan Tęczyński

 

"Historia szkolnictwa w Tenczynku" , ks.Andrzej Gawenda (w latach 1990-1994 wikariusz w Tenczynku)